Το κίνημα «Δεν πληρώνω»

Δανειζόμενες τον τίτλο από το έργο του Ντάριο Φο «Δεν πληρώνω, δεν πληρώνω», όλο και περισσότερες ομάδες πολιτών αντιδρούν στις οικονομικές εξελίξεις και δεν πληρώνουν διόδια, εισιτήρια, ΕΡΤ κλπ, όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα της «Ελευθεροτυπίας». Παράλληλα, ενώ έρευνα δείχνει ότι πλέον επτά στους δέκα Έλληνες διαχειρίζονται σήμερα τα οικονομικά τους με φειδώ και σωφροσύνη, ο Mark Boyle, ιδρυτής της κοινότητας Freeconomy, εξηγεί πως κατάφερε να ζήσει χωρίς χρήματα τους τελευταίους 18 μήνες.
«Δεν πληρώνω, δεν πληρώνω»
Δεν πληρώνω διόδια
Το κίνημα πολιτών που είπε «όχι» στα διόδια ξεκίνησε πριν από περίπου δύο χρόνια και αρχικά είχε στόχο τα διόδια Κορίνθου-Πατρών. Γρήγορα δημιουργήθηκε το Πανελλήνιο Συντονιστικό Μέτωπο Ενάντια στα Διόδια και οι Επιτροπές Κατοίκων, Πολιτών και Εργαζομένων ενάντια στα διόδια σε όλη την χώρα. Οι επιτροπές έχουν προχωρήσει σε πολυάριθμες κινητοποιήσεις «ανοίγοντας» διόδια σε διάφορες περιοχές.
H μη πληρωμή των διοδίων δεν αποτελεί παράβαση του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, ωστόσο η εταιρεία μπορεί να διεκδικήσει κάποια στιγμή δικαστικά από τον κάθε οδηγό να της καταβάλει το ποσό που κατά την διέλευση του δεν πλήρωσε.
Δεν πληρώνω ΕΡΤ
Ανάλογο κίνημα έχει δημιουργηθεί και για την ΕΡΤ, μάλιστα υπάρχει και αντίστοιχη σελίδα στο facebook.
Όπως αναφέρεται στη συγκεκριμένη σελίδα, «η διαδικασία που μπορεί κάποιος να ακολουθήσει για να μην πληρώνει την ΕΡΤ μέσω λογαριασμού της ΔΕΗ έχει να κάνει με την άρνηση αναγνώρισης χρέους. Δηλαδή: εάν κάποιος σου χρεώνει μια υπηρεσία ή ένα προϊόν που εσύ δεν θέλεις να χρησιμοποιήσεις (π.χ. τηλεοπτικό πρόγραμμα) μαζί με μια υπηρεσία που αποδέχεσαι και χρησιμοποιείς (π.χ. ηλεκτρικό ρεύμα) με ένα ενιαίο τιμολόγιο, λογαριασμό ή οτιδήποτε μπορείς να απαιτήσεις να πληρώσεις μόνο το δεύτερο.
Σε περίπτωση που ο πιστωτής δεν δεχτεί την πληρωμή, πηγαίνεις στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων και ΚΑΤΑΘΕΤΕΙΣ μόνο το ΠΟΣΟ της υπηρεσίας που αποδέχεσαι (ηλεκτρικό ρεύμα) και όχι το υπόλοιπο».
Όσοι δηλώνουν ότι δεν πληρώνουν ΕΡΤ ισχυρίζονται πως δεν έχουν τηλεόραση είτε πως θεωρούν ότι η συγκεκριμένη χρέωση είναι «χαράτσι», σύμφωνα με την «Ελευθεροτυπία».
Δεν πληρώνω εισιτήρια
Οι «Ρομπέν των εισιτηρίων» στο Μετρό έχουν προκαλέσει πτώση στα έσοδα της ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ ΑΕ 3%. «Αφού το εισιτήριο έφτασε το 1 ευρώ, ας εκμεταλλευτούμε τη διάρκεια της μιάμισης ώρας που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ξανά», υποστηρίζουν και ανταλλάσσουν τα εισιτήριά τους.
Η εταιρία τονίζει ότι πρόκειται για παράνομη πράξη που επιφέρει μέχρι και φυλάκιση 3 μηνών. Το νομικό πλαίσιο σχετικά με την παραχώρηση επικυρωμένου εισιτηρίου στο μετρό αναλύεται σε προηγούμενο άρθρο του e-lawyer στο tvxs.
Στο μεταξύ, στη Θεσσαλονίκη μέλη των Επιτροπών Ακρίβεια – STOP πραγματοποίησαν σειρά διαμαρτυριών στην πόλη, αντιδρώντας στις πρόσφατες αυξήσεις στα εισιτήρια που πραγματοποίησε ο ΟΑΣΘ και τον ανάγκασαν να πάρει πίσω τις αυξήσεις.
7 στους 10 «μετρούν» τα ευρώ
Λιγότερες αγορές, μείωση των αποταμιεύσεων και σπανιότερες έξοδοι για διασκέδαση μέτρησε έρευνα της Focus Bari που δημοσιεύεται στο «Βήμα». Το 47% των ερωτηθέντων δηλώνει ότι χρησιμοποιεί τα χρήματα που έχει στην άκρη για να τα βγάλει πέρα, το 72% πως δαπανά χρήματα πιο προσεκτικά (το 21% δεν άλλαξε τον τρόπο που ξοδεύει, το 7% περνά πιο άνετα) ενώ το 75% συγκρίνει τιμές περισσότερο από παλιά.
Το 56% αγοράζει μόνο τα απολύτως απαραίτητα, το 68% όσα έχουν αξία για εκείνον/η, το 77% συγκρίνει ποιότητα-μάρκα, το 72% προτιμά μάρκα σε προσφορά, το 56% τη φθηνή μάρκα. Ακόμα, το downloading ταινιών αυξήθηκε κατά 48%, η διασκέδαση εντός σπιτιού κατά 51%, η αγορά ηλεκτρικών συσκευών κατά 42% και το chatting/κοινωνικά δίκτυα κατά 52%.
Παράλληλα, οι έξοδοι ελαττώθηκαν (σινεμά 46%, κλαμπ 42%, φαγητό 38% και συναυλίες-θέατρο 33%). Τέλος, το 56% των ερωτηθέντων κάνει online αγορές ενώ το 65% συγκρίνει τιμές στο ίντερνετ.
Το παράδειγμα της κοινότητας Freeconomy
O Mark Boyle είναι ο ιδρυτής της κοινότητας Freeconomy και διατείνεται ότι έχει ζήσει χωρίς χρήματα τους τελευταίους 18 μήνες. Το βιβλίο του «The Moneyless Man» δημοσιεύτηκε πρόσφατα από την Oneworld. Τα έσοδα από τις πωλήσεις θα διατεθούν στην κοινότητα και με τα οικονομικά δεδομένα της εποχής ίσως αυτά να είναι αρκετά.
Πως γίνεται όμως ένας άνθρωπος να ζήσει τόσο καιρό χωρίς χρήματα; Ο Mark Boyle τα κατάφερε μέσω της Freeconomy. Η κοινότητα έχει 21.037 μέλη σε 143 χώρες. Τα μέλη της μοιράζονται 336.393 δεξιότητες, 65.980 εργαλεία και 337 χώρους. Για να συμμετάσχει κανείς στην κοινότητα δεν χρειάζεται τίποτα παραπάνω από ένα απλό sign up. Ο καθένας δηλώνει τις δεξιότητες, τα εργαλεία και τους χώρους που ο ίδιος είναι διατεθειμένος να μοιραστεί και το χρόνο κατά τον οποίο είναι διατεθειμένος να το κάνει. Έπειτα μπορεί να ψάξει ότι εκείνος χρειάζεται. Μία δεξιότητα, ένα εργαλείο ή ένα χώρο. Μία λίστα ανθρώπων σε κοντινή απόσταση, οι οποίοι είναι πρόθυμοι να μοιραστούν αυτό που ο άλλος χρειάζεται εμφανίζονται στην οθόνη του υπολογιστή. Ένα μήνυμα μέσω του site, στη συνέχεια, είναι αρκετό.
«Αν παραγάγαμε το δικό μας φαγητό δεν θα σπαταλούσαμε το ένα τρίτο, όπως κάνουμε σήμερα. Αν κατασκευάζαμε τους δικούς μας πίνακες και καρέκλες δεν θα τους πετούσαμε για να αλλάξουμε τη διακόσμηση. Αν μπορούσαμε να δούμε το παιδί που εργάζεται υπό στρατιωτική παρουσία σε σκλαβοπάζαρο θα σκεφτόμασταν δύο φορές πριν αγοράσουμε καινούργιο τζιν. Τα χρήματα, ως μέθοδος συσσώρευσης πλούτου επέτρεψαν στους ανθρώπους την εκμετάλλευση των τραπεζών, των προσώπων, του περιβάλλοντος και των ζώων. Έχει υποκαταστήσει τις κοινότητες, τους φίλους και τις οικογένειες ως νούμερο ένα πηγή ασφάλειας για τους ανθρώπους» αναφέρεται στο site της κοινότητας.
Ως στόχο, η Freeconomy προβάλει την επανασύνδεση των ανθρώπων στις τοπικές κοινωνίες μέσω της μοιρασιάς. Η μοιρασιά πόρων είναι καλύτερη για το περιβάλλον, εξοικονομεί χρήματα ενώ δημιουργεί και φιλίες μεταξύ ανθρώπους που ζουν κοντά. Η κοινότητα χαρακτηρίζει την κατάσταση win-win-win.
Όλα όσα τα μέλη της κοινότητας μοιράζονται μεταξύ τους είναι φυσικά δωρεάν και δεν ανταλλάσσουν μεταξύ τους ποτέ χρήματα παρά μόνο αγαθά ή υπηρεσίες. Τα μέλη της Freeconomy βοηθούν ο ένας τον άλλο αλλά όχι για το κέρδος. Η γνωριμία με άλλους ανθρώπους, η απόκτηση καινούργιων δεξιοτήτων, η ανταλλαγή εργαλείων και γενικώς η προσφορά στους άλλους που ανταποδίδεται με προσφορά είναι το κεντρικό μέλημα της κοινότητας.
Philosofree
Η φιλοσοφία στην οποία στηρίζεται η Freeconomy την διαφοροποιεί από τις άλλες μορφές εναλλακτικής οικονομίας. Την ώρα που οι άλλοι επικεντρώνονται στην έννοια της ανταλλαγής, η Freeconomy βασίζεται σε μία λογική «Pay-it- Forward» («Ξεπλήρωσέ/Προώθησε το στον επόμενο») αλλά και σε μία λογική ανιδιοτέλειας.

Πολλοί είναι βέβαια αυτοί που θα ανησυχήσουν. Για παράδειγμα πως μπορεί ένα μέλος να εγγυηθεί ότι κάποιος στον οποίο πρόσφερε βοήθεια θα του ανταποδώσει την εύνοια. Η απάντηση είναι κανείς. Η ιδέα της κοινότητας βασίζεται στην εμπιστοσύνη για τους ανθρώπους κι αυτή η εμπιστοσύνη είναι η μόνη εγγύηση. Όσον αφορά το ζήτημα που σίγουρα τρομάζει τους περισσότερους, δηλαδή κατά πόσον όσοι συμμετέχουν είναι ασφαλείς. Τα μέλη της κοινότητας έχουν το δικαίωμα να αφήσουν στον διαδικτυακό τόπο αναφορές για άλλα μέλη. Αν κάποιος έχει πολλά θετικά μηνύματα, τότε ο παράγοντας του κινδύνου ελαχιστοποιείται. Ωστόσο, η κοινότητα δεν μπορεί να εγγυηθεί την αυθεντικότητα των μελών. Αυτό που προτείνει είναι κατά την πρώτη επαφή με κάποιον άγνωστο κάθε μέλος να έχει μαζί του κάποιο φίλο ή να ειδοποιεί ότι έχει συνάντηση με κάποιον Freeconomist.
Εικονογράφηση Γ.Α.
alithinapsemata.wordpress.com